سابقه و هدف: با توجه به نقش کلیدی گردآوری اطلاعات در زمینه عوامل مؤثر در بروز چاقی، این بررسی برای بهدست آوردن اطلاعات اپیدمیولوژیک، نقش فعالیت بدنی و الگوی مصرف مواد غذایی بر شیوع چاقی دختران 18 الی 25 ساله مراجعهکننده به مراکز مشاوره پیش از ازدواج شهر تهران در تابستان 1387 انجام شد.
مواد و روشها: 926 نفر در این مطالعه توصیفی وارد شدند. برای آنان، پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و شاخصهای تنسنجی تکمیل شدو شاخص توده بدنی (kg/m2) محاسبه گردید. میزان فعالیت بدنی با پرسشنامه کیفی (lipid research clinics questionnaire LRC) اندازهگیری گردید. برای 104 نفر به صورت تصادفی ساده، پرسشنامه استاندارد بسامد خوراک 147 آیتمی (food frequency questionnaire FFQ) تکمیل شد. شیوع چاقی، تعیین و نقش الگوی غذایی و فعالیت بدنی مورد قضاوت آماری قرار گرفت.
یافتهها: میانگین سنی و نمایه توده بدنی نمونهها به ترتیب، 3/2±4/22 سال و kg/m2 6/3±9/21، شیوع اضافه وزن و چاقی به ترتیب، 9/11% و 1/3%، و شیوع چاقی شکمی با معیار دور کمر مساوی یا بزرگتر از 80 سانتیمتر، 3/13% بود. بین نمایه توده بدنی مساوی یا بزرگتر از 25 با میزان تحصیلات افراد، رابطه منفی معنیدار (01/0p=) و با سابقه دیابت در اقوام درجه اول، ارتباط مثبت معنیدار (001/0p<) به دست آمد. فعالیت بدنی کم، نقش مستقلی در پیشبینی اضافه وزن و چاقی داشت (7/1 OR=با 5/2-1/1 :CI 95% ,03/0p=). از نظر مصرف فیبر غذایی، 4/21% افراد، کمتر از مقدار توصیهشده (14 گرم به ازای هر 1000 کیلوکالری) دریافت میکردند. ارزیابی میزان دریافت قند نشان داد که 7/66% افراد، رژیم پرقند (بیشتر از 10% کالری دریافتی روزانه) داشتند. در مورد چربی، 7/81% افراد، رژیم کمچرب (کمتر از 25% کالری دریافتی روزانه)، 5/11% رژیم با مقادیر متوسط چربی (35-25% کالری) و 7/6% رژیم پرچرب (بیش از 35% کالری) داشتند. میوه، سبزی و لبنیات به ترتیب در82%، 73% و 20% افراد در محدوده توصیهشده و یا بیشتر بود. این مقادیر برای غلات و گوشت به ترتیب 93% و 47% بود.
نتیجهگیری: اگرچه شیوع چاقی و چاقی شکمی در دختران جوان مورد بررسی شایع نبود، ولی الگوی غذایی با قند بالا نیاز به مداخله تغذیهای دارد. روشهای پیشگیرانه برای افزایش شیوع چاقی در این جامعه در حال گذر تغذیهای ضروری است.
Barzin M, Mirmiran P, Afghan M, Azizi F. The Prevalence of Obesity, Central Obesity and Their Relationship with Nutritional Status and Physical Activity among 18 to 25 Year-Old Females Referring to Premarriage Consultation Centers (Tehran, Iran, Summer 2008). pajoohande 2009; 14 (2) :59-65 URL: http://pajoohande.sbmu.ac.ir/article-1-766-fa.html
دکتر مریم برزین ، دکتر پروین میرمیران ، مرجان افغان ، دکتر فریدون عزیزی . بررسی شیوع چاقی، چاقی شکمی، الگوی غذایی و فعالیت بدنی در مراجعین دختر 18 تا 25 ساله به مراکز مشاوره پیش از ازدواج ( تهران، تابستان 1387). پژوهنده. 1388; 14 (2) :59-65