در چند دهه اخیر، تلاش برای شناسایی نقش تغییرات ژنتیکی و اثر آنان بر پیشگیری و بروز بیماریها یکی از اساسیترین اهداف علم پزشکی شده است. از آنجا که راهنمایی و دستورات پزشکی بر اساس خصوصیات میانگین تنظیم میشود که نمیتواند برای تعداد زیادی از انسانها مصداق داشته باشد، لذا پزشکی فرادقیق یا پزشکی شخص محور (precision medicine or personal medicin) جهت استفاده از یکسری خصوصیات ژنتیکی، ژنومیکی، اومیک، اپیژنتیکی، بالینی و آزمایشگاهی هر فرد استفاده میشود. با پایان پروژه ژنوم برنامهریزیهای گستردهای در جهت شناخت هر چه بیشتر این کتاب ژنتیکی انجام گردید. نسخه اصلی ژنوم همچون کتابی ویراستاری نشده و غیر قابل خواندن است لذا محققان در سراسر دنیا سعی در استخراج و دستهبندی اطلاعات آن دارند. قابل توجه است که هر فرد اطلاعات شخصی خود را در این کتاب به همراه دارد و هیچ دو نسخهی کاملاً مشابهی از آن یافت نمیشود. بانکهای ژنتیکی بزرگی چون HapMap و پروژه 1000 ژنوم به مطالعات گسترده ژنومی کمک مینمایند که خوانش این کتاب عظیم را هر چه دقیقتر انجام دهند. در ایران نیز بررسی گسترده ژنومی بر روی جمعیت مطالعه قند و لیپید تهران به عنوان بزرگترین و قدیمیترین مطالعه آیندهنگر انجام گردیده است تا توسط محققان ایرانی گامی کوچک در راستای شناخت ژنوم جمعیت ایرانی برداشته شود. در این مقاله در صدد هستیم که پس از بررسی نقش یافتههای مطالعات گسترده ژنومی در پزشکی فرادقیق، به معرفی این مطالعه گسترده ژنومی در ایران بپردازیم.
Daneshpour M S, Sedaghatikhayat B, Guity K, Azizi F. Genome wide association study in Tehran cardio-metabolic genetic study could promotes precision medicine in Iran. pajoohande 2016; 21 (4) :210-218 URL: http://pajoohande.sbmu.ac.ir/article-1-2250-fa.html
دانشپور مریم السادات، صداقتی خیاط بهاره، گیتی کامران، عزیزی فریدون. مطالعه گسترده ژنومی در طرح ژنتیک کاردیومتابولیک تهران بستر مناسبی جهت گسترش پزشکی فرادقیق در ایران. پژوهنده. ۱۳۹۵; ۲۱ (۴) :۲۱۰-۲۱۸