طراحی مدل توانمندسازی خانواده محور و سنجش اثر آن بر پیشگیری از کم خونی فقرآهن در دختران نوجوان
|
فاطمه الحانی*، شمس الدین نیکنامی، سیدمسعود کیمیاگر، انوشیروان کاظم نژاد، علیرضا حیدرنیا |
دانشگاه تربیت مدرس |
|
چکیده: (15820 مشاهده) |
سابقه و هدف: با توجه به شیوع کم خونی فقر آهن و اهمیت پیشگیری از آن، این پژوهش جهت ارایه یک طرح کاربردی و سنجش آثر آن در پیشگیری از کم خونی فقر آهن دختران نوجوان انجام شد. مواد و روشها: تحقیق در دو مرحله انجام شد: در محله اول یک تحقیق کیفی از نوع تئوری زمینه (پایه) برای طراحی مدل انجام شد. داده ها از طریق مصاحبه براساس یک پرسشنامه نیمه ساختاری جمع آوری، کدگذاری، دسته بندی و آنالیز مقایسه ای مداوم شدند. متغیر اصلی توانمندی ناکافی خانواده و مفاهیم مربوطه شامل خودکارآمدی. خودباوری (عزت نفس) تهدید درک شده و کنترل ناکافی بود. در مرحله دوم یک تحقیق کمی نیمه تجربی انجام شد. جهت سنجش اثر مدل. 72 دختر نوجوان داوطلب مبتلا به درجاتی از کمبود آهن طبق جواب آزمایشگاه به روش تصادفی چند مرحله ای از مدارس راهنمایی منطقه 2 تهران انتخاب و مداخله به روش حل مساله گروهی برای دختران و روش مشارکت آموزشی برای والدینشان انجام شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامههای اطلاعات (دموگرافیک، دانش، نگرش، تهدید درک شده، خودکار آمدی، چک لیست رفتارهای تغذیه ای و بهداشتی.ابزار عزت نفس آیزنک، فرم بسامد خوراک (F.F.Q) و دادههای آزمایشگاهی بود که قبل و بعد از اجرای مدل مورد نسجش قرار گرفت. یافته ها: آزمون آماری ویل کاکسون اختلاف معنی داری از نظر دانش، نگرش، تهدید درک شده و رفتارهای اتخاذ شده مرتبط با کم خونی بین قبل و بعد از اجرای مدل نشان داد (P<0.0001). همچنین آزمون آماری ویل کاکسون اختلاف معنی داری را بین قبل و بعد از اجرای مدل از نظر خودباوری. خودکارآمدی و توانمندی دختران نشان داد (P<0.0001). براساس آزمون آماری تی زوجی میزان آهن تام، هم و غیرهم و ویتامین ث مصرفی روزانه دختران قبل و بعد از اجرای مدل تفاوت معنی داری داشت (P<0.05). میزان فریتین سرم به عنوان شاخص ذخیره آهن قبل و بعد از اجرای مدل تفاوت معنی داری داشت (P<0.0001). نتیجه گیری و توصیه ها: فرضیه پژوهش مبنی بر موثر بودن اجرای مدل بر پیشگیری از کم خونی فقر آهن، پذیرفته شد. لذا پینشاهد می شود این مدل برای پیشگیری از کم خونی فقر آهن در سطح وسیعتر به کار گرفته شود و اثر بخشی آن برای سایر بیماریهای مزمن تست شود. |
|
واژههای کلیدی: کم خونی فقرآهن، دختران نوجوان، توانمندسازی. پیشگیری، خانواده محوری |
|
|
نوع مطالعه: پژوهشی |
موضوع مقاله:
پزشکی دریافت: 1385/6/15 | پذیرش: 1396/12/16 | انتشار: 1396/12/16
|
|
|
|
|
ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|