چکیده

  سابقه و هدف: وجود سطح بالا و طولانی مدت کورتیزول در جریان خون که در پاسخ به استرس ترشح می‌شود دارای تأثیرات منفی بر سلامتی انسان می‌باشد. سلامت معنوی با ایجاد احساسات مثبت در افراد می‌تواند موجب کاهش آزاد سازی هورمون کورتیزول شود. این مطالعه با هدف تعیین همبستگی بین سلامت معنوی و سطح کورتیزول خون در دانشجویان پرستاری انجام شد .

  مواد و روش‌ها: این مطالعه‌ی توصیفی- همبستگی، روی 100 نفر از دانشجویان سال آخر رشته‌ی پرستاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت که در سال 1392 در واحد عرصه مشغول به تحصیل بودند، انجام شد. نمونه‌گیری به صورت تصادفی ساده بر اساس شماره‌ی دانشجویی انجام شد. از پرسشنامه‌ی استاندارد سلامت معنوی ( SWB ) برای سنجش سلامت معنوی افراد استفاد شد. غلظت کورتیزول پلاسما به روش الیزا اندازه‌گیری شد. نمونه‌های خون وریدی در فاصله‌ی زمانی بین ساعات 10 تا 12 صبح جمع‌آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از آزمون‌های آماری تی مستقل و ضریب همبستگی پیرسون، استفاده گردید .

  یافته‌ها: میانگین نمره‌ی سلامت معنوی، بعد مذهبی و بعد وجودی آن به ترتیب 4/13 ± 8/97، 1/7 ± 6/48 و 2/7 ± 2/49 بود. بیشتر دانشجویان (51 % ) در سطح سلامت معنوی بالا و بقیه (49 % ) در سطح متوسط قرار داشتند. میانگین سطح کورتیزول خون 1/5 ± 1/14 میکروگرم در دسی‌لیتر بود. بین سلامت معنوی و ابعاد آن با سطح کورتیزول، همبستگی معنی‌داری وجود نداشت. در بین 20 سؤال پرسشنامه‌ی سلامت معنوی، همبستگی معنی‌دار معکوس بین سطح کورتیزول و سؤال " باور دارم که خداوند به فکر مشکلات من است " (035/0 P< ، 211/0- = r ) و سؤال " در زندگیم لذت زیادی نمی‌برم " (044/0 P< ، 202/0- = r ) وجود داشت.

  نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج مطالعه‌ی حاضر، ارتباطی بین سطح کورتیزول هنگام صبح و نمره‌ی کل پرسشنامه‌ی سلامت معنوی و ابعاد آن وجود ندارد، ولی اعتقاد به وجود خداوند به عنوان یاری‌رسان در مشکلات و لذت بردن از زندگی، به طور معنی‌داری با سطح کورتیزول سرم پایین، ارتباط داشت .