اُپتومتریست، دانشکده علوم توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ، goskooei@yahoo.com
چکیده: (9495 مشاهده)
سابقه و هدف: انسان از ابتدای تاریخ با مشکلاتی از بینایی. همچون خطاهای انکساری و پیر چشمی، آب مروارید، انحرافات بینایی، مزاحمت پرتوهای نوری منعکس شده از محیط ونابینایی مواجه بوده است؛ بنابراین می توان گفت در طول تاریخ تلاش نموده بر این مشکلات فائق و برای رفع آنها ابداعاتی را ارائه نماید. در همین راستا بر حسب تجربه فرا می گیرد بجای استفاده از شیوه تنگ کردن شکاف پلکی، از روزنه، شکاف، سایه بان و بستن و پوشاندن به رفع این مشکلات کمک نماید. همین امر موجب می شود، عینک هایی را با چشمی های خاص برای رفع هر یک از مشکلات مطرح شده در تأمین دید بهتر ابداع نماید. بدلیل خلاء اطلاعاتی در مورد تجربه ایرانیان در تهیه انواع عینک ها با چشمی های متفاوت به منظور تامین دید برتر، این پژوهش عینک های ایرانی که برای رفع مشکلات بینایی از هزاره چهارم پیش از میلاد ساخته شده و در موزه های ایران و جهان نگهداری میشوند را شناسایی و چشمی آنها را مورد بررسی قرار داده است.
مواد و روشها: برای بررسی کاربردی چشمی عینک های ایران از هزاره چهارم قبل از میلاد لازم بود مروری بر کتاب هایی داشته باشیم که شاهکار های هنر ایران را از عهد باستان تا به امروز معرفی می نمایند. شاخص ترین این کتابها، کتاب سیری در هنر ایران، تألیف پرفسور زنده نام آرتور پوپ بود که با مروری بر این کتاب 15 جلدی بعضی از موزه ها، کلکسیونر ها و کتابهایی در ارتباط با چشم و چشم پزشکی و ادوات ابداعی ایرانیان برای رفع مشکلات چشمی شناسایی شد.کتاب دیگر مقدمه بر تاریخ علم پرفسور زنده یاد جرج سارتون که قسمتی از مسیر طی شده برای ابداع عینک را نشان میدهد؛ برای چشم پزشکی، کتاب تاریخ پزشکی ایران نوشته دکتر زنده یاد سریل الگود بود که به موفقیت های چشم پزشکی اشاره دارد. با شناسایی عینکهای ایرانی از هزاره چهارم قبل از میلاد به بعد، بر روی چشمی این عینک ها از نظر کاربردی و شکل برای رفع مشکلات اُپتیکی با توجه به پییشرفت های علمی موجود در اوایل هزاره سوم بعد از میلاد، پژوهش صورت گرفت.
نتیجهگیری: بررسی های انجام شده نشان می دهد که در دوره های مختلف تاریخی از هزاره چهارم و سوم قبل از میلاد تا اوایل هزاره سوم بعد از میلاد، برابر با نیاز انسان ها ادواتی مختلف همچون عینک، ذره بین، چشم مصنوعی ابداع شده و از آنجائیکه ایرانیها دارای سابقه طولانی در آشنایی با علوم بینایی میباشند، چشمی های طراحی شده در عینک های ایرانی ساخته شده از هزاره چهارم قبل از میلاد به بعد، ویژگی های لازم برای رفع مشکلات اُپتیکی که چشم با آن مواجه می شود را دارا بوده است.
Mir Ghaffar Sahihi Oskooei, Mohammad Ghassemi Broumand, Haleh Kangari, Maryam Heydarpour Meymeh, Seyed Mahmoud Tabatabaei Far. An applied study of internal eye shape of the Iranian spectacles since the fourth millennium B.C. in the museums of Iran and the world. pajoohande 2012; 16 (7) :356-367 URL: http://pajoohande.sbmu.ac.ir/article-1-1245-fa.html
میر غفارصحیحی اسکویی ، دکتر محمد قاسمی برومند ، هاله کنگری ، مریم حیدر پور میمه ، دکتر سید محمود طباطبایی فر . بررسی کاربردی چشمی عینک های ایران برای رفع مشکلات بینایی از هزاره چهارم قبل از میلاد در موزه های ایران و جهان . پژوهنده. 1390; 16 (7) :356-367